Op 1 november 1924 vond de eerste Mah-Jongg toernooi in Nederland plaats. Dat gebeurde in Hotel Parkzicht in Amsterdam.
Dit toernooi werd vooraf aangekondigd als "drive" en in het verslag achteraf als "match".

In 1920 brak een wereldwijde Mah-Jongg-storm uit. Door mee te doen met deze wereldwijde Mah-Jongg-gekte wilde Temmink Redcover Tennispark (Amstelveen) de leden ook in de wintermaanden bij elkaar brengen en vertier bieden.


Later in die maand (op 12 nov.) werd in Café Neuf in Amsterdam de Nederlandse Mah-Jongg League opgericht, deze organiseerde in 1925 hun “eerste Mah-Jongg-toernooi”.

In 1924 waren er in Nederland net zoveel Mah-Jongg-spelers als bridge-spelers.

Wat eraan vooraf ging

1864 Ontstaan huidige vorm en standaardisatie
Mahjong, zoals we dit heden ten dage kennen, is ontstaan uit een eeuwenlange evolutie.
Deze huidige vorm wordt toegeschreven aan Chen Yumen en ontstond circa 1864 in Ningbo.
De eerdere vorm Madiao / Ma Tiao had een wisselend aantal kaarten (30- 60) en een wisselend aantal series of kleuren (2-4) en een aantal “draken”.
Chen Yumen veranderde de kaarten in stenen, voegde er winden aan toe, stelde vaste spelregels op en standaardiseerde het spel tot 3 kleuren (series), 3 draken, 4 winden plus geluksstenen; in totaal 144 stenen.

De introductie van de winden lijkt zijn oorsprong te vinden in de Taiping-opstand (1850-1864): Ningbo lag tijdens die opstand in “Het Koninkrijk van de Volmaakte Vrede”, dat was onderverdeeld was in 4 koninkrijken: Oost, Zuid, West en Noord, waarbij het oosten te dominant werd, waarna de Hemelse Koning opdracht gaf aan de koning van het noorden om de koning van het oosten uit de weg te ruimen.

1864-1920 Buitenlanders maken kennis met mahjong
Via Chen Yumen komen westerlingen in China in contact met Mahjong; in 1864 in Ningbo diplomaten en het Britse consulaat, in 1885 in Shanghai fortuinzoeker en avonturiers.

Antropoloog Stewart Cullen schreef in 1895 een artikel over Mahjong.

Rond 1900 bracht Abercrombie & Fitch het spel naar de USA, in dezelfde periode bracht L.L. Harr het spel onder de naam Pung-Chow naar Engeland. 1920s De gekte breekt los
Tegen 1920 leert Joseph Park Babcock (die sinds 1913 in China is voor Standard Oil) het spel kennen … en dan begint het …

Babcock vindt het spel interessant voor Amerika en Europa en vat samen met Hager en Lethin het idee op om mahjong te exporteren naar de USA. Ze vinden het spel te ingewikkeld voor westerlingen en vereenvoudigen de spelregels. Ook voegen ze “indices” toe (Arabische cijfers, letters).
Babcock vindt de Chinese naam en spelregels te lastig; hij noemt het spel Mah-Jongg en publiceert het “Red Book” met “Babcock Rules”.


Mah-Jongg is voor het eerst op Amerikaanse bodem als Babcock en zijn echtgenote even naar huis gaan (Catalina, California, USA). Als Babcock en zijn echtgenote vervolgens in de countryclub een rustig spelletje spelen, wekt dat interesse: “iedereen” op het eiland komt kijken naar het wonderlijke, exotische spel. Er volgt een artikel in een krant in Los Angeles. En dan ontstaat er een gekte!

Velen vragen direct aan de Babcocks om op hun volgende reis spellen mee terug te nemen of om spellen op te sturen. Babcock stuurde … 17 scheepsladingen.
Het was zo’n groot succes dat Ezra Fitch (van Abercrombie & Fitch), zijn mensen naar China stuurde met de opdracht om elk spel dat ze tegenkwamen op te kopen. Ze kwamen uiteindelijk met 12.000 exemplaren terug naar de USA en die waren binnen een week verkocht.

In 1922 richtten Babcock, Hager en Lethin de Mah-Jongg Sales Company of America op.
In 1923 vraagt Babcock patent aan op het door hem ontwikkelde spel, de Babcock-regels, en de naam ‘Mah-Jongg’ plus de copyright op het Red Book.

Mahjong “The game that took the world by storm”
Het spel werd razendsnel populair in vele landen, waarbij in vele landen eigen variaties op de spelregels ontstonden.

Mahjong-gekte in Nederland

In 1924 waren er in Nederland net zoveel mahjong-spelers als bridge-spelers

In november lanceert Perry & Co een Sinterklaas-actie en komt met een Nederlandse vertaling Babcock Rules.
Direct laat Babcock laat beslag leggen op de boekjes van Perry.
Er volgt een kort geding; op 4 december oordeelt de rechter in het voordeel va Perry & Co dat de spelregels publiek domein zijn – dat is helaas veel te laat voor de Sinterklaas-inkopen.

---

Ter vergelijking:Fl.1 in 1924 komt overeen met ruim €9 in 2024
Uurlonen in 1924:timmerman fl. 0,93 / metaalindustrie fl. 0,66

---

Babcocks verlies bij dit het kort geding luidt het einde in van Babcocks avontuur met Mahjong.
In 1925 verkoopt Babcock de Mah-Jongg Sales Company aan Parker Brothers en de Continental Mah-Jongg Sales Company aan Eberhard.

Ferdinand Eberhard gaat spellen verkopen aan de Damstraat in Amsterdam en brengt een eigen spel-regelboekje uit; daarbij introduceert hij “Pe-ling eet cake”, een combinatie die alleen in Nederland voorkomt. Eberhard geeft het mahjongvirus door aan zijn zoon en zijn kleinzoon; de kleinzoon schrijft onder de naam John Longfield boekjes over Mahjong.

Na enkele jaren gaat de wereldwijde storm liggen.

Revival in Nederland

De repatriëring van Indiëgangers in 1955 veroorzaakt een revival , waarbij Eberhard jr. betrokken is.

In 1972 ontstaat een nieuwe hype en wordt een spelregelboekje opgenomen in de serie “Ken uw sport”.
Sinds die jaren 70 wordt er in vele huiskamers Mahjong gespeeld, veelal met familieregels.

In 1983 wordt in Rotterdam de Eerste Nederlandse MahjongVereniging (ENMV) opgericht.
In 1986 ontstaat het Rode Draak-toernooi volgens Hong Kong-regels in Enschede, dit toernooi vond jaarlijks plaats t/m 2003.
In 1989 ontstaat het Rode Draak-toernooi “for family & friends” van de fam. Rep; dit invitatie-toernooi vond jaarlijks plaats t/m 2024.

De moderne Nederlandse spelregels

De wildgroei aan familieregels maakte het lastig om landelijke toernooien te organiseren, een harmo-nisatie was broodnodig.
In 1993 stelde de Nederlandse Toernooi Commissie landelijke spelegels op.
In 1995 waren er drie landelijke toernooien (Amsterdam, Rotterdam, Rosmalen)
In 2002 was er een eerste NK.
Deze spelregels ontwikkelden zich tot de Nederlandse ToernooiSpelregels (NTS 2002); geestelijk va-der van NTS is Jelte Rep.

NTS 2002, de moderne Nederlandse spelregels, worden tot op heden gespeeld op door de NMB ge-organiseerde toernooien en bij clubs die bij de NMB zijn aangesloten.

Vernieuwing vanuit China

Tijdens de Culturele Revolutie werd het spel in 1949 verboden.
In 1985 werd het spel weer toegestaan.

In 1998 werd Mahjong erkend door het Staatssportcomité van de Chinese Volksrepubliek als 255e sport.
Er volgde een grootschalig onderzoek van 2 jaar naar de spelregels in geheel China, waarbij 440 combinaties werden ontdekt.
Het aantal combinaties werd teruggebracht tot 81 combinaties die de Official International Rules vormden. Later werd de naam gewijzigd: eerste Chinese Official, vervolgens Official Chines Rules (OCR) en tenslotte Mahjong Competition Rules (MCR)

In 2002 werd het eerste WK volgens MCR gespeeld in Tokyo.
Pas in 2007 was er een WK in China, in Chengdu.

Vernieuwing in Nederland

Enthousiast geworden over het nieuwe MCR en internationale toernooien werd in Nederland 8 februari 2004 een bond opgericht, de Nederlandse MahjongBond (NMB); voortrekker bij de oprichting was Martin Rep.

De NMB organiseerde in 2005 in Nijmegen het eerste European Mahjong Championship (EMC) volgens MCR.
De NMB kent ca. 25 aangesloten clubs die gezamenlijk vele toernooien organiseren, zowel lokaal als landelijk.
Ondersteunde mahjong-varianten zijn: NTS, MCR en Riichi. (voor Hong Kong worden alleen de spelregels beheerd)

(c) J.J. Keevel